Artikel, Lessen uit het boek Ruth

Het verkeerde voorbeeld van Naomi

22 juni 2022 - drs. G. (Gijs) van den Brink
Deel 6 van 8 van het thema ‘Lessen uit het boek Ruth door Gijs van den Brink

Tegenover Ruth staat het voorbeeld van Naomi, een geboren Israëliet met weinig geloof. Ruth vertegenwoordigt in het boek Gods norm, maar Naomi is haar tegenbeeld en vertegenwoordigt de doorsnee menselijke norm. Ze gelooft wel in God, maar haar geloof heeft haar leven niet veranderd. Ze denkt en leeft volgens algemeen menselijke normen. Daarmee wordt zij een voorbeeld van een naam-gelovige. Zij wekt bij ons medelijden op in algemeen menselijke zin, maar als wij goed lezen dan zien we hier een vrouw die weinig of geen geloof heeft. Door de hongersnood vlucht Elimelech met vrouw en kinderen naar een heidens land. Een menselijke en natuurlijke reactie. Maar in het licht van Gods openbaring in de wet van Mozes is een hongersnood het gevolg van ongehoorzaamheid van het volk.
Niet vluchten, maar bekering is nodig is om uit de problemen te komen (Deut.30:1-2). Maar Elimelech en Naomi vluchten. Het gevolg is nog grotere problemen, vader Elimelech sterft. Dan huwen de zoons met Moabitische vrouwen die andere goden aanbidden. Dit was uitdrukkelijk verboden in de wet van Mozes (Deut.7:3-4). Gevolg is dat het oordeel zich voortzet en de zoons ook sterven. Als Naomi hoort dat God haar volk weer brood heeft gegeven (1:6), keert ze terug. Niet omdat ze berouw heeft van haar vlucht, maar omdat er weer brood is in Israël. Naomi adviseert haar schoondochters om in Moab te blijven, weer te trouwen en kinderen te krijgen (1:8-10). Louter aards geluk wenst ze hen toe.
Ze beargumenteert dit vervolgens nog sterker door te zeggen ‘je schoonzuster gaat terug naar haar volk en haar goden, ga toch mee’ (1:15). Naomi is alleen gericht op aardse fysieke voorspoed, zoals blijkt vanaf haar vlucht uit Israël met Elimelech. Niet een relatie met God en zijn geboden, maar eigen aardse voorspoed is wat haar motiveert. En dan komt het ergste, ze geeft God de schuld van haar ongeluk. Ze zegt ‘de Almachtige heeft mij een heel bitter leven gegeven’ en ook dat ze ‘vol’ is weggegaan, met man en twee zoons, maar nu ‘leeg’ terugkomt, zonder man en zoons (1:21-22). Ze komt terug met alleen een schoondochter die weduwe en vreemdeling is. In het licht van Gods openbaring is het precies omgekeerd. Ze ging ‘leeg’ weg, hongerig en met twee zieke zoons, en ze komt ‘vol’ terug met een schoondochter bij wie de liefde voor haar en voor God iedereen en alles overtreft.
De climax van het ongeloof van Naomi komt naar voren in hoofdstuk 3:1-4, waar we lezen hoe zij te werk gaat om Ruth en Boaz bij elkaar te brengen. Naomi doet hier minstens drie dingen die niet naar Gods wil zijn.

  1. Ze had Ruth moeten vertellen dat Boaz een familielid was die als losser zou kunnen optreden en haar van schulden zou kunnen vrijkopen. Maar ze noemt hem ‘familie’ en vermijdt de juridische term ‘losser’.
  2. Naomi had met Ruth naar de oudsten in de stadspoort moeten gaan, om haar zaak te bespreken, zoals Boaz dat later wel doet. Een huwelijk wordt niet geregeld door een man en vrouw zelf in de nacht op een dorsvloer.
  3. Naomi had Ruth niet mogen vragen om zich te wassen, te zalven en haar rouwkleed te vervangen voor andere kleding, want deze gaven juist aan dat zij volgens de wet weduwe was (vergelijk 2Sam.12:20). Naomi kiest voor de weg van een lichamelijke verleiding in plaats van de weg via wet en recht.

Ondanks deze ‘wereldse’ adviezen van Naomi hebben zowel Boaz als Ruth zich voortreffelijk gedragen. Maar niet dankzij Naomi, maar ondanks Naomi.

Volgende keer: Deel 7 van de serie ‘Lessen uit het boek Ruth’ heeft als titel ‘Messiaanse betekenis van Ruth’

Kijk ook: Deel 5 van 8 uit het thema ‘Lessen uit het boek Ruth’ ‘Ruth en Boaz als goede voorbeelden

Auteur: Gijs van den Brink
Uit: StudieBijbel Magazine


Dit is deel 6 van 8 uit het thema “Lessen uit het boek Ruthwaar we de komende tijd een gedeelte van online zullen plaatsen. We hopen dat je hierdoor de Bijbel beter gaat begrijpen!


Download de Studiebijbel App GRATIS via Play Store of  App StoreVoer deze aanmeldcode (BLOGCVB2022) in om 45 dagen GRATIS toegang te hebben tot het StudieBijbel Salomo-pakket (het meest uitgebreide pakket).

Bijdrage van

drs. G. (Gijs) van den Brink
Sinds 1981 als redacteur en auteur werkzaam aan een commentarenserie bekend onder de naam “Studiebijbel”. Eerst bij IDR in Soest, vanaf 1998 bij het “Centrum voor Bijbelonderzoek” (CVB) in Doorn. Van 1996 tot 2015 redacteur NT van het kwartaalblad voor evangelische theologische bezinning “Soteria”. Sinds 2007 hoofdredacteur van het theologisch kwartaaltijdschrift “Studiebijbel magazine”. Van 2010-2011 redactielid van Tussenruimte, tijdschrift voor interculturele theologie.

Blijf geinspireeerd!

Wil jij altijd op de hoogte blijven van interessant StudieBijbel nieuws, inspirerende content en exclusieve aanbiedingen? Meld je dan nu aan voor onze nieuwsbrief!
Aanmelden Nieuwsbrief